Lễ đen là một nghi thức nhỏ trong lễ ăn hỏi những không thể thiếu trong phong tục đám cưới truyền thống của dân tộc Việt Nam chúng ta.
Lễ đen là gì?
Lễ đen còn được gọi với những tên gọi khác là Lễ Nạp Tài. Lễ đen là một nghi thức nhỏ trong lễ ăn hỏi. Qua đó, ngoài các sính lễ cưới như trầu cau, bánh trái, rượu trà … thì nhà trai còn tặng cho nhà gái một số tiền nữa. Số tiền mà nhà trai tặng cho nhà gái được gọi là tiền lễ đen.
Ý nghĩa của lễ đen
Lễ đen trong phong tục đám cưới hỏi của người Việt được xem như một nét đẹp truyền thống. Đây chính là cơ hội tuyệt vời để hai bên gia đình nhà trai và nhà gái có dịp tiếp xúc, trò chuyện và giới thiệu ra mắt gia đình, họ hàng hai bên. Đồng thời cũng đưa ra những ý kiến, quyết định và lo liệu tổ chức đám cưới của cặp đôi tân lang, tân nương sao cho chu đáo và vui vẻ nhất.
Lễ đen và những sính lễ cưới chính là sự thách cưới của bên nhà gái đối với bên nhà trai. Nhà trai sẽ đáp ứng những sính lễ cưới mà nhà gái yêu cầu trong đó bao gồm cả khoản tiền lễ đen. Các sính lễ cưới và khoản tiền của lễ đen của nhà trai được xem như món quà thể hiện sự cám ơn của nhà trai đối với nhà gái. Vì nhà gái đã có công sinh thành, nuôi dưỡng và chăm sóc cô dâu trong suốt thời gian qua.
Cách sắp xếp tiền lễ đen cùng với các sính lễ khác
Trước đây theo truyền thống thì tất cả các sính lễ cưới được đặt vào các mâm tráp được sơn son thếp vàng. Bên ngoài phủ còn phủ thêm một tấm vải đỏ có thêu rồng phượng hoặc chữ Song Hỷ, viền khăn màu vàng.
Ngày nay, người ta có xu hướng sử dụng các mâm tráp với kiểu dáng và màu sắc đa dạng hơn chứ không đơn thuần là màu đỏ nữa. Các bạn trẻ có thể chọn loại mâm tráp có màu hồng, màu kem, màu trắng, màu vàng … thậm chí màu ánh bạc cũng rất được ưa chuộng. Khăn phủ mâm tráp thì ngoài loại khăn truyền thống thì người ta còn sử dụng các loại khăn làm từ vải voan, vải ren cao cấp để hợp với màu sắc loại tráp mà họ đã chọn.
Tiền lễ đen bao nhiêu là hợp lý
Ông bà cha ta ngày xưa có quan niệm rằng “Tiền thách cưới càng cao thì chứng tỏ con càng có giá”. Do đó, trong đám hỏi trước kia, nhà trai thường phải chuẩn bị rất nhiều mâm lễ như trang sức, tiền, cùng một số tráp lễ như lợn béo, trầu cau, xôi vò, rượu tăm,… Thế nhưng, ngày nay lễ vật đã đơn giản hơn rất nhiều. Nhà trai chỉ cần chuẩn bị một số lễ vật như : trầu cau, chè, thuốc, rượu,… Và đặc biệt là lễ đen cũng đã được giảm bớt.
Đối với người miền Bắc, thông thường gia đình nhà trai cần chuẩn bị lễ đen với số tiền lẻ là 1 triệu, 5 triệu, 9 triệu,… Trong khi đó, người miền Nam lại yêu cầu nhà trai chuẩn bị số tiền chẵn như 2 triệu hay 4 triệu.
Tùy thuộc vào gia cảnh nhà trai, mà hai nhà có thể thỏa thuận số tiền này từ trước. Cô dâu cũng nên là người chủ động hỏi bố mẹ mình xem lễ đen nên đi bao nhiêu để nhắc nhở trước cho chú rể, giúp nhà trai không cần phải lo lắng và băn khoăn.
Tiền lễ đen được dùng để làm gì
Số tiền trong lễ đen sẽ được nhà gái thu nhận cùng với các loại lễ vật, sính lễ cưới mà nhà trai mang sang. Đối với các loại sính lễ cưới, sau khi lại quả lại cho nhà trai, số còn lại nhà gái sẽ chia thành từng phần để phát cho bà con, họ hàng phía nhà gái.
Còn đối với số tiền, nhà gái có thể dùng nó để mua sắm đồ cho con gái trong ngày cưới, cũng có thể dùng nó để sửa sang lại nhà cửa chuẩn bị cho đám cưới. Số tiền đó cũng có thể được để lại để thanh toán một phần chi phí đãi tiệc cưới. Nói chung là nhà gái có toàn quyền quyết định sử dụng số tiền đó như thế nào.
