Oải hương Lavender – loài hoa cùng sẻ chia cuộc sống với con người
Không rõ ai đã đặt tên cho Oải Hương nhưng đúng như tên gọi, chúng mang theo một hương thơm phảng phất. Tên tiếng Anh của hoa là Lavender, bắt nguồn từ lavare trong tiếng latin có nghĩa là làm thánh khiết cơ thể. Trong tiếng hoa, tên của chúng là huân ý thảo (薰衣草), đơn giản là cỏ thơm.
1. Ngày xửa ngày xưa
Những ghi chép và sự tích sớm nhất về oải hương được ghi lại từ thời Ai Cập cổ đại. Trong lăng mộ của pharaoh Tutankhamun, các nhà khảo cổ đã tìm được nhiều bình chứa những thứ như dầu (thoa) và sáp thơm vẫn tỏa ra hương lavender sau hơn 3000 năm đậy nắp.
Trong thời Ai Cập cổ, oải hương là một thứ xa xỉ phẩm chỉ được sử dụng bởi các pharaoh, các quan đại tư tế, và thành viên của hoàng tộc. Tinh dầu oải hương để dùng trong thờ cúng, sáp oải hương dùng tương tự nước hoa, dầu oải hương để massage, ngoài ra hoa còn được dùng để làm thuốc.
Hoa oải hương còn được dùng trong việc ướp xác các pharaoh sau khi qua đời. Nên nhớ rằng ướp xác là một nghi lễ thuần khiết và thần thánh đối với người Ai Cập cổ đại.
2. The Bible
Các cuốn Kinh Thánh cũng đề cập đến oải hương:
“Then took Mary a pound of ointment of spikenard, very costly, and anointed the feet of Jesus, and wiped his feet with her hair; and the house was filled with the odour of the ointment.” (Gospel of John, 12:3)
“Rồi Mary lấy dầu spikenard quý báu thoa vào chân của Jesus, xong mẹ lau chân cho cậu bằng chính tóc của mình; căn nhà sau đó tràn ngập mùi hương của dầu thơm.” (Sách Phúc âm John, 12: 3)
Spikenard hay naard là tên của oải hương theo tiếng Hy Lạp ngày đó. Ngoài ra, cũng có truyện kể rằng Adam và Eva đã mang theo nhành oải hương sau khi phải rời khỏi Vườn địa đàng. Bông hoa như lời nhắc nhở giúp hai người tỉnh táo khỏi trước những mê hoặc ở hạ giới.
3. Four Thieves Vinegar
Truyện kể rằng một ngôi làng nọ đang có ôn dịch hoành hành. Làng này có bọn kẻ trộm gồm 4 tên. Tranh thủ rối ren để giàu riêng, chúng đi trộm đồ của cả những nhà đang ốm bệnh. Khi bị bắt, chúng khai rằng đã sử dụng một loại giấm (vinegar) với nguyên liệu hoa oải hương và đòi dân làng trao trả tự do để đổi lấy công thức “vaccine” phòng dịch.
Một phiên bản khác thì kể rằng 4 tên trộm này đã bị bắt từ trước đó. Đến lúc có ôn dịch, chúng bị bắt đi chôn xác những bệnh nhân tử vong vì bệnh truyền nhiễm. Cái khó ló cái khôn, 4 tên trộm đã chế được một thứ giấm có thể ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập vào cơ thể.
4. Sạch sẽ
Thời La Mã cổ đại, lavender được thả vào bồn tắm như một thứ hương liệu cho da và dược liệu cho tinh thần. Hoa lavender khô cũng được giữ để đốt lấy hương thơm làm sạch phòng và trừ tà.
Đến thế kỷ thứ 12 ở miền bắc nước Anh, những hầu gái chuyên giặt giũ còn được gọi là lavender(s) bởi thói quen xức dầu oải hương cho những đồ mới giặt. Hương liệu này còn giúp xua đuổi côn trùng để bảo vệ quần áo. Cũng vì thế, hương lavender còn thể hiện một người quyền quý và sạch sẽ.
Thời hiện đại, nước rửa tay, lau nhà, xịt phòng hương lavender là vô cùng phổ biến và cũng là sản phẩm bán chạy của những công ty sản xuất ra chúng.
5. Thảo mộc
Oải hương tốt cho sức khỏe từ việc cơ bản nhất là ăn uống, đóng vai trò là một thứ gia vị trong lịch sử phương Tây. Oải hương cũng được dùng để pha trà, giúp an thần là một công dụng của trà này.
Hương lavender tự nhiên là một liều thuốc tốt giúp tinh thần được thư giãn. Người cổ đại thả oải hương trong bồn tắm, dùng oải hương làm gối ngủ, dùng làm sáp thơm để tận dụng hương hoa.
Chúng thậm chí được các bà đỡ sử dụng trong lúc người mẹ lâm bồn. Cụ thể là hoa oải hương tự nhiên, hương và sắc hoa tiếp thêm sức mạnh cho người phụ nữ khi sinh nở. Tinh dầu thì không được khuyến khích trong trường hợp này. Ngoài ra, oải hương theo quan niệm cổ còn được cho là có thể bảo vệ bé khỏi Mắt Quỷ (Evil Eye) và những điều xui xẻo.
Trong hai cuộc Thế chiến, hoa oải hương cũng được dùng như thuốc sát trùng cho các vết thương. Bên cạnh đó là những tác dụng làm vệ sinh phổ biến thời hiện đại.
Hoa oải hương trong lịch sử của chính mình luôn hài hòa, phổ biến trong cuộc sống, thích đi giúp đỡ mọi người, lại cũng rất thiêng liêng. Phải chăng vì thế mà hoa mang độc một sắc tím – màu thể hiện quyền lực…
Loài hoa của tình yêu ư? – Dân gian chỉ lác đác ít ỏi những truyền miệng như thế. Hoa của gia đình ư? – Hiển nhiên. Vì đây là “loài hoa của an lạc” (calming plant) – cùng loài người chia sẻ cuộc sống, kể cả trong nội trợ, sinh nở và nhiều hơn thế nữa.
Bài đọc thêm:
