Hầu hết mọi người chỉ biết tulip là để trang trí. Hầu hết ở đây không chỉ giới hạn ở người Việt mà còn ở khắp nơi trên thế giới, bao gồm cả Hà Lan, nơi chiếm đến 80% sản lượng tulip toàn cầu.
Dòng chảy lạc trôi
Hoa tulip xuất xứ ở Ba Tư, Đế quốc của những người Hồi Giáo. Trong ngôn ngữ của họ (Ả Rập), từ Lelah (hoa tulip) có nghĩa là loài hoa của Chúa, các nét chữ để viết Lelah và thánh Allah (الله) giống hệt nhau. Tiếp nối Ba Tư là Đế quốc Ottoman một lần nữa đưa tín ngưỡng của người Hồi bao phủ khắp vùng Địa Trung Hải.
Tại đây, tulip tượng trưng cho quyền lực và sự quý phái. Biểu tượng hoa được dùng để tạo hình cho mũ miện, đưa vào thư pháp, hội họa, và kể cả những khuôn kiến trúc đồ sộ. Hoa tulip cũng là món quà để trao thượng khách dưới thời Suleiman Đại đế với Ottoman cực thịnh.
Đại sứ người Áo Ogier Ghiselin de Busbecq chính là một thượng khách như thế. Ông sau đó đã mang tulip đến Tây Âu để gửi tặng nhà thực vật học
người Hà Lan Carolus Clusius. Tại đây tulip rất hiếm, Carolus nhân giống cũng chật vật vì điều kiện khí hậu địa phương không phù hợp. Chúng bị bệnh và nhiễm virus khiến củ vỡ (cho ra hoa văn sọc đa sắc thay vì chỉ một màu).
Thế nhưng chính biến số độc lạ này đã dẫn đến cơn sốt hoa tulip tại châu Âu xuất phát từ Hà Lan. Nó được coi là quý hiếm đến nỗi người ta quên mất những tác dụng rất đỗi đời thường của nó.
Cấm sử dụng để…
Tulip, ngoài mục đích trang trí, còn có những công dụng khác được ghi chép lại. Tuy nhiên, những nghiên cứu về công dụng chữa bệnh và làm đẹp đã bị niêm phong do giá thành cao của củ hoa. Từ những ghi chép còn sót lại và ứng dụng thực tiễn sau khi cơn sốt hạ nhiệt, người ta mới thấy những công dụng thú vị của tulip:
- Hoa tulip được dùng để đắp thuốc khi bị ong chích, côn trùng cắn đốt. Nó giúp làm dịu vết trầy xước, ngứa và kích ứng da.
- Nhựa cây tulip được sử dụng để điều trị ho và cảm lạnh. Ngoài ra chúng còn có đặc tính lợi tiểu và khả năng sát trùng.
- Ở Afghanistan, người ta ăn hoa tulip để tăng cường sức khỏe.
- Cánh hoa tulip đỏ được dùng để trang điểm – nghiền nát và thoa lên má để che khuyết điểm và làm má ửng hồng.
- Trong Thế chiến II và nạn đói năm 1944-45 ở Hà Lan, củ “loài hoa của Chúa” đã cứu sống người dân Hà Lan khi họ không còn gì khác để ăn.
Ngày nay, cánh hoa tulip đã được sử dụng trong ẩm thực, củ hoa không được dùng vì một số bộ phận có thể gây độc. Những cánh hoa ngọt dịu được dùng trong món salad và nhiều món xào nấu khác. Trong cuốn Herbalist’s Kitchen: Cooking and Healing with Herbs, tác giả gợi ý sử dụng hoa tulip nấu ăn như sử dụng hoa bí.
Những phương án Décor
Trong trang trí, tulip được sử dụng để trang trí nhà – trồng quanh nhà hoặc cắm hoa trong nhà. Ở Việt Nam cũng có 4 vườn trồng lớn đảm bảo thời tiết lạnh, phù hợp trồng tulip:
- Thung lũng Bắc Hà (Lào Cai)
- Sapa (Lào Cai)
- Đà Lạt (Lâm Đồng)
- Ecopark (Hưng Yên)
Tulip đã có vườn nhưng không phải năm nào cũng được mùa và giống hiếm thì Việt Nam vẫn nhập theo thị hiếu. Là một trong những loài hoa đắt nhất thị trường nên đám cưới Việt Nam thường ít cắm tulip full sảnh. Cách tinh tế nhất là dùng hoa kết lại bó phong cách tối giản.
Bài đọc thêm:
