Trà chiều bên cạnh những hộp trà, hộp đường xinh xắn nay đã trở nên phổ biến ở Việt Nam. Theo đó, sưu tầm ấm chén sứ châu Âu trở thành niềm đam mê của nhiều chị em thuộc những gia đình khá giả. Tuy nhiên, nguồn gốc của thú vui tao nhã này lại chẳng ở châu Âu xa xôi mà ngược lại, vô cùng gần gũi.

Nguồn gốc chẳng xa xôi

Việc sử dụng trà được biết đến đầu tiên từ sự tích Thần Nông dùng trà để giải độc. Mà Âu Cơ là con gái của Đế Lai, Đế Lai là hậu duệ của Thần Nông. Cứ thế, việc dung thảo mộc bao gồm cả trà để thải độc đã được lưu truyền ở tộc Bách Việt rồi các đời vua Hùng từ rất sớm.

Còn đối với những bộ ấm chén sứ thì nguồn gốc của chúng bắt đầu từ thời nhà Hán (206-220 TCN). Những bộ ấm trà đầu tiên được làm từ sứ trắng và sứ xanh, cũng là đặc trưng lần lượt của phương bắc và phương nam của nhà Hán. Để thưởng trà, người xưa chỉ cần những chiếc bát hoặc cốc để ủ lá trà và ấm chén để rót chứ không hề có những bộ tách, đĩa, bình sữa hoặc syrup.

Những quy chuẩn của việc thưởng trà được tựu lại ở thời Đường, trong tác phẩm Trà Kinh (茶經) của Lục Vũ (陸羽). Sau triều Đường đến triều Tống, tương ứng với triều Lý ở Việt Nam thì thưởng trà đã có sự giao thoa. Đến khi nhà Tống suy, nhiều người dân nước Tống tìm đến Đại Việt để cư trú. Họ mang theo cả những bộ ấm chén trà xuống phương Nam để sử dụng và làm phong phú nét đặc sắc trong thưởng trà của người Đại Việt.

Ấm chén sứ châu Âu

Con đường tơ lụa từ rất sớm đã tạo cơ hội cho người châu Âu tiếp xúc với gốm sứ Trung Quốc. Điều này đã tạo nên một cơn sốt kinh niên khi trong hàng thế kỷ, người châu Âu vẫn không thể bắt chước kỹ thuật tạo hình, nung đất, tráng men của Hoa Hạ. Phải cách đây hơn 300 năm, những mong muốn đó của người phương Tây mới có những bước tiến khả quan.

Tuy nhiên, tiền thân của những bộ ấm chén sứ châu Âu này lại không dùng để thưởng trà. Ban đầu, chúng là những “bộ đồ ăn sáng” bao gồm:

• Một Ấm hoặc bình trà
• Một chiếc bát có nắp để đựng đường
  (kèm theo đĩa đựng)
• Bình sữa
• Bộ tách 12 chiếc, bao gồm tách và đĩa sứ
  (có thể có thìa kèm theo)

Đến thế kỷ 18, nước Anh vẫn phải nhập khẩu những “bộ đồ ăn sáng” từ Trung Quốc. Phải đến năm 1738, sau khi nhà máy sứ Sèvres được thành lập thì những bộ ấm chén sứ châu Âu đích thực mới xuất hiện. Những chiếc này lúc này được bổ sung thêm quai, bát hoặc thậm chí đĩa có thể được thiết kế thêm chân.

Đây cũng là khoảng thời gian mà “trà chiều” dần được hình thành trong những gia đình quý tộc. Lý do rất đơn giản, nhà giàu mới có thể mua được “sản phẩm công nghệ cao”. Việc thưởng trà của phương Tây cũng vì thế mà khác biệt, tập trung nhiều hơn vào nghi thức uống trà và những hiểu biết về các món đồ gốm sứ trên bàn tiệc.

Đến giữa thế kỷ 19, đường bắt đầu được đưa vào sản xuất công nghiệp nên bánh kẹo cũng dần dần phổ biến. Theo đó, khay và đĩa bánh cũng chính thức góp mặt vào bộ ấm chén sứ châu Âu để phục vụ bánh ngọt trong buổi trà chiều.

Ngày nay, không chỉ trong trà chiều và bữa sáng, những set trà còn phổ biến trong tiệc cưới, thể hiện sự hiểu biết và gu nghệ thuật, thẩm mỹ của gia đình.

By PhiLinh Wedding

 

Bài đọc thêm:

1. Nguồn gốc và ý nghĩa của hồng O’hara – Thăng trầm và phá cách
2. Nghi thức tung bó hoa trong đám cưới trên thế giới có tự bao giờ
3. Vintage với Thonet – âm hưởng giao thời của Âu châu
4. Phong cách đế chế thứ hai với Napoléon – Ghế tiệc lịch lãm vượt thời gian
5. Something, something… trong đám cưới của công nương Kate Middleton